Bart Drost

De uitnodiging om deel te nemen aan een presentatie KUNSTLICHT in de voormalige Splendorfabriek in Nijmegen, was voor beeldend kunstenaar Bart Drost reden om zich in zijn eigen huis eens goed om te zien. Het viel hem op dat de verlichting in zijn woning voornamelijk bestaat uit schemerlampen, licht dat meer voor de gezelligheid schijnt dan dat het functioneert als effectieve lichtbron. Geheel anders is dat in zijn atelier, waar een 20-tal tl-buizen de boel hel verlichten.
Het huis als romantische verblijfplaats, het atelier voor de noeste arbeid?

Drost maakte voor deze presentatie de installatie  am Rande der Nacht en filmde in zijn huis vijf lichtbronnen:

-    het engeltje in het halletje (erfstuk, in 1968 gekocht door zijn moeder)
-    de staande lamp (2015, zelf gekocht bij Het Goed)
-    de design burolamp (1999, cadeau van Caroline uit Keulen)
-    de Don Quichotte schemerlamp (erfstuk, in 1971 gekocht door zijn vader)
-    het leeslampje bij het bed (zelf ooit eens op een Koninginnemarkt gekocht)

Dat filmen deed hij in de avonduren, tussen 22.00 en 24.00 uur, in week 44 van dit jaar. De radio keihard aan, afgestemd op het programma Musik zum Träumen van WDR4. Uit de opnames die hij maakte moest hij per lichtbron 5 a 6 minuten selecteren, meer kunnen de digitale beeldschermpjes (zelf meegebracht uit China 2011) nou eenmaal niet aan. In de Splendorfabriek worden de filmpjes alle vijf tegelijkertijd vertoond. Te zien zijn de genoemde lampen, vrijwel bewegingloos. Een kakofonie van geluid komt uit de schermpjes.

Collega-kunstenaar Nico Huijbregts vatte rond 2012 het plan op om van 100 kunstwerken van Nijmeegse kunstenaars zijn 'ervaring van het kijken' te beschrijven. In september 2017 bezocht hij het atelier van Bart Drost en beschreef daar het door Nico zelf uitgekozen werk 'Am Rande der Nacht'.

In 2018 kwam tenslotte het boek '99+1' uit, waarin het werk 'Am Rande der Nacht' en Nico's tekst uiteindelijk toch niet werden opgenomen.

Bart Drost ? Am Rande der Nacht (2016) 

"..........en een voor een schakelt de kunstenaar de vijf kleine videoschermen in gaat weg en binnen luttele seconden stormt een bigband binnen trompetten middernachtjazz ssssschel gesis van de cimbalen van een drumstel uit de speakertjes van het ene videoscherm begeleiden een saxofoon die bij een ander videoscherm Ellingtons Sophisticated Lady  kweelt  - They say into your early life romance came - ergens zwalkt een trombone er met een ander lied doorheen - helemaal links hoor ... getokkel...een... banjo?... smoking, drinking, never thinking of tomorrow... in de chaos van easy listening dagen andere herkenbare melodieën harmonieën - helemaal links een lange smalle schemerlamp geelwit licht - strijkers met zoet gejammer - allez! concentratie!... ook op de andere schermpjes schemerlampen klein groot - op vlnr het tweede scherm een kitschding engeltje onder zacht licht - links eine Deutsche Stimme - daar, de middelste - gepluk aan banjo - kleine buisvormige witte lamp boven bed of bank - jetzt rechts! da ist er wieder! - numero quatro: Don Quichote y Sancho Panza staande bij boomstammetje met geelblauworanje lampekapje - opdringerige triolenparadiddles van een hitsige drummer - nummer vijf, de meest rechtse - de bigband kruipt naar een hoogtepunt duikelt met blokakkoorden chromatisch neerwaarts - een eenvoudig wit kapje op smalle standaard - Herb Alpert in het midden blaast z'n te vrolijke toeter die band van hem dat was toch?Tijuana Brass, ja! - groter contrast ? 1nete! 2ete! - is niet denkbaar - 1nete! 2ete! 3ete! - eindeloos sfeerlicht - 1nete! 2ete! 3ete! 4ete! - zo goed als onbeweeglijke lampjes romantische hoekjes in een kamer een slaapkamer of hal verlichtend hun licht neemt niet af niet toe - één moment van de dag uit de tijd gesneden op vijf verschillende plekken - geen enkele verandering - nee dan die vijf verschillende muziekjes lawaaierig in de war opdringerig beweging ritme - niemand houdt het tegen het gaat door door DOOR en ...hemel!... ze beginnen opnieuw en opnieuw en weer opnieuw! dit is het inferno van romantiek en sentiment! het geluid zet muren om me heen geen raampje kiertje niks! vooruit! die muziek wegdenken: het is gezellig rustig met die lampjes - tatatata! - en oh nee hè? Greensleeves!... jawel! - alle clichés van muziek die met zachte dwang menig mens in de nacht in een staat van zorgeloosheid moeten sussen ongegeneerde kitsch samengeklonterd - O! Alpert! hou toch je tater! - dit is... de soundtrack van de hel - kijk dan toch, kijk! - de hand die de camera vasthield om deze lampjes te filmen is wat onvast je ziet de lampjes een klein beetje heen en weer dansen alsof het enkel met de grootst mogelijke moeite wordt vastgelegd alsof... alsof... tegen de verdrukking van die muziek in die maar dreint en alle houvast wegdrukt er een titanenpoging wordt ondernomen om iets van je kent het wel dat simpele gevoel van gezelligheid beetje romantiek fijn sfeertje vast te houden - elk moment als de greep verslapt neemt de duvel z'n kans waar en ontneemt je jouw zorgeloosheid met z'n hupse gejengel -  En dan, ineens, is het daar. Wonderlijk. Ik kijk op mijn horloge: drie kwartier verstreken. De muziek is onverminderd schel, hard, wreed. Toch, vreemd genoeg, laat het zich dwingen. Mijn luisteren. Een beetje. Nog een beetje. Nog iets. Dan zelfs moeiteloos. Rust. Er daalt een rust over het werk, over mij. Alle gedifferentieerde details van lied, zanglijn, tekst, harmonie, structuur, geluidsfrequenties, ze heffen zich op in één compacte dreun die te hanteren is. Beeld en muziek scheiden zich.  En nu staan ze stil en kunnen ze ongehinderd tot me doordringen: die ongecompliceerde maar intieme beelden van geborgenheid bij schemerlicht. Vijf toonbeelden van knusheid. In de kunst kan dat zomaar: dat een hel een hemel schept. Wat zijn ze ontroerend, die lampjes.  Na nog een kwartier zet ik een voor een, van rechts naar links, de videoschermpjes uit. Het duivelse concert is inmiddels gereduceerd tot een feit dat ik me altijd zal herinneren. Maar taaier zijn de troostrijke schemerschijnsels, waarvan het nabeeld nog volop in mijn gedachten gloeit.  Vervolgens, onverwacht - ik heb kennelijk het linkerscherm niet goed uitgezet - klinkt luid en duidelijk de zoetgevooisde stem van die Duitse meneer: 'WDR4. Musik zum träumen. Ein Spaziergang am Rande der Nacht.'  Het wordt zowaar gezellig. Ik dein, net als het lichtje van het ene lampje, nog even een beetje mee met het toffe bigbandnummer dat - zonder concurrentie nu - begint te spelen. Dan schakel ik ook dit laatste scherm uit, verlang naar thuis waar luie stoel, fijn boek en glas wijn wacht."

Nico Huijbregts, september 2017.

Terug naar archief.